ANKARA (İGFA) – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılının birinci çeyreği Ocak-Mart periyodunu kapsayan gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) bilgilerini açıkladı.
Buna nazaran, GSYH 2023 yılı birinci çeyrek birinci varsayımı; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran yüzde 4,0 arttı.
GSYH’yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2023 yılı birinci çeyreğinde bir evvelki yıla nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak; hizmetler yüzde 12,4, mesleksel, idari ve takviye hizmet faaliyetleri yüzde 12,0, finans ve sigorta faaliyetleri yüzde 11,2, bilgi ve bağlantı faaliyetleri yüzde 8,1, öteki hizmet faaliyetleri yüzde 7,8, inşaat yüzde 5,1, kamu idaresi, eğitim, insan sıhhati ve toplumsal hizmet faaliyetleri yüzde 3,6 ve gayrimenkul faaliyetleri yüzde 1,4 arttı. Tarım kesimi yüzde 3,8, sanayi ise yüzde 0,7 azaldı.
Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 0,3 arttı. Takvim tesirinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 2023 yılı birinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 3,8 arttı.
Üretim metoduyla Gayrisafi Yurt İçi Hasıla varsayımı, 2023 yılının birinci çeyreğinde cari fiyatlarla bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 84,4 artarak 4 trilyon 631 milyar 792 milyon TL oldu. GSYH’nin birinci çeyrek pahası cari fiyatlarla ABD doları bazında 245 milyar 464 milyon olarak gerçekleşti.
HANEHALKI SON TÜKETİM HARCAMALARI YÜZDE 16,2 ARTTI
TÜİK datalarına nazaran yerleşik hanehalklarının en son tüketim harcamaları 2023 yılının birinci çeyreğinde bir evvelki yılın tıpkı çeyreğine nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 16,2 arttı. Devletin sonuncu tüketim harcamaları yüzde 5,3, gayrisafi sabit sermaye oluşumu ise yüzde 4,9 arttı.
Mal ve hizmet ithalatı yüzde 14,4 artarken ihracatı yüzde 0,3 azalırken, işgücü ödemeleri 2023 yılında yüzde 126,1 arttı.İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Paha içerisindeki hissesi geçen yılın birinci çeyreğinde yüzde 31,1 iken, bu oran 2023 yılında yüzde 38,0 oldu.
Söz konusu datalarda işgücü ödemelerinin GSYH’ye oranla daha süratli artmasının yanı sıra, Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenlemelerinin yürürlüğe girmesiyle birlikte, kıdem tazminatı ödemelerinin kıymetli ölçüde artış göstermesi, işgücü ödemelerinin katma bedel içerisindeki hissesini arttırdığına vurgu yapılırken, EYT düzenlemesinin tesiri hariç bırakıldığında, işgücü ödemelerinin Gayrisafi Katma Bedel içerisindeki hissesinin yaklaşık yüzde 33,5 olacağı iddia edildiği kaydedildi.
Hatırlanacağı üzere Türkiye iktisadı, 2022’nin birinci çeyreğinde yüzde 7,6, ikinci çeyreğinde yüzde 7,8, üçüncü çeyreğinde yüzde 4 ve dördüncü çeyreğinde yüzde 3,5 büyümüş, 2022 yıllık sayılarına nazaran de yüzde 5,6 büyüme kaydetmişti.
